Voetballerij moet verantwoordelijkheid nemen

Met stijgende verbazing volg ik de berichtgeving over homo’s in het voetbal. Er worden klassieke ontkennende opmerkingen gemaakt door gezaghebbende stemmen in het voetbal. Die stemmen zullen gevolgd worden door de grote massa. De grote massa, de voetbalsupporters, die volgens de gezaghebbende stemmen bepaalt of een homo wordt geaccepteerd in het voetbal. Een schande dat een goed initiatief van de KNVB, het openen van de dialoog en het innemen van een standpunt, belachelijk wordt gemaakt door een aantal mannen dat niet inziet dat een cultuuromslag bij hen zal moeten beginnen.

Als het homodiscriminatie betreft, kun je volgens mij de vergelijking met elke vorm van discriminatie gemakkelijk maken. Weggezet worden omdat je een bepaalde huidskleur hebt, een geloof, een ziekte, een nationaliteit, een overtuiging of een geaardheid, ze vallen allemaal onder discriminatie. Waarom leeft er in de voetbalwereld dan de overtuiging dat je homodiscriminatie anders mag beoordelen? Toen er in de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw steeds meer voetballers met een donkere huidskleur op de Nederlandse velden kwamen, waren er in eerste instantie oerwoudgeluiden. Het duurde een aantal jaar, maar de KNVB kwam met grote reclameborden in de stadions: ‘PSV is tegen racisme’, of ‘Ajax is tegen racisme’, afhankelijk van het stadion waar het bord te bewonderen was.

Humor

Wat je vaak ziet bij racisme is dat er met humor wordt getracht een mening over te brengen. Alsof een grapje ervoor zorgt dat je minder gekwetst wordt. Je kunt dan altijd nog de opmerking maken: “Het was maar een grapje, die zwarten (of homo’s) moeten er niet zo zwaar aan trekken.” Bij racisme tegen de huidskleur worden er vaak opmerkingen gemaakt over de werklust van spelers. ‘Een Antiliaan of Surinamer zal zijn best wel niet doen, want zo zijn ze nou eenmaal.’ Als een grap bedoeld, maar reken maar dat hij steekt bij iemand die keihard werkt aan het bereiken van een doel. Even weggezet worden als lui, puur bepaald door je huidskleur of land van origine, dat is dus racisme. Met humor gebracht of niet.

Verantwoordelijkheid

De opmerking die beroepsclown René van der Gijp maakt in Voetbal International is van eenzelfde soort. Op je veertiende zou je de interesse in voetbal al zijn kwijtgeraakt en je als homo gemeld hebben in een kapperszaak. Een grapje, maar met een zeer duidelijke boodschap. Ontkenning van het probleem. En als homo’s daarover klagen, komt de klassieke reactie: het is maar een grap. ‘Homo’s moeten niet zo gevoelig zijn, want als ze zo meteen in een stadion komen, zal de mening van het publiek vele malen erger zijn. Als het publiek van de tegenstander erachter komt dat hij homo is, dan zou hij geen deel van leven meer hebben.’
Zo maak je het dus mogelijk dat racisme de overhand viert en een homo nog wel een paar keer nadenkt voordat hij uit de kast komt. Trainer Gert-Jan Verbeek zou een speler adviseren er voorzichtig mee te zijn. “Hij moet het zelf weten, maar ik zal hem er wel op wijzen dat er een kleine windhoos over hem heen zal dalen.” Geen enkel gevoel van verantwoordelijkheid, het is zijn probleem. Dat is eigenlijk wat Verbeek hier zegt. Geen steun. Daar zit nu juist het grote probleem van de voetballerij. Geen erkenning van het probleem, geen verantwoordelijkheidsgevoel voor de oplossing ervan.

Jane Elliott

“All that is necessary for the triumph of evil is that good men do nothing.” Edmund Burke. Dat is volgens mij wat er aan de hand is. Als de juiste mensen niet opstaan tegen het kwaad, het racisme tegen homo’s in dit geval, dan zullen zij die zorgen voor het klimaat waarin je als homo niet geaccepteerd wordt zegevieren. Wellicht heeft de voetbalwereld er iets aan om te kijken naar een video van Jane Elliott. Gemotiveerd door de enorme ongelijkheid in Amerika heeft zijn een experiment gestart. Ze was lerares op een basisschool en ze deelde haar groep-3-leerlingen op in twee groepen. Mensen met bruine ogen en mensen met andere kleur ogen, samengebundeld onder de kleur blauw. Puur op basis van die karakteristiek liet ze de leerlingen voelen hoe het is om discriminatie te ondergaan. ‘Brown Eyes, Blue Eyes’. Tegenwoordig geeft Elliott workshops op universiteiten, hogescholen en in bedrijven, om de mensen daar te laten voelen hoe het is om gediscrimineerd te worden. In de video hieronder zie je hoe indrukwekkend dat kan zijn.

[embedyt] http://www.youtube.com/watch?v=XAv8JA_9uKI[/embedyt]

Precedent

De KNVB zet een eerste stap in de acceptatie van homo’s. Het creëren van een draagvlak daarvoor is nodig. Het is zelfs essentieel. En als een speler die uit de kast is gekomen in een stadion onheus wordt bejegend, dan moet je als scheidsrechter, coach, en speler de ballen hebben om op te stappen. Het spel stilleggen. Misschien dat dat helpt. Daar heb je een precedent voor nodig en dat is wat de KNVB wil scheppen. Geen grappige opmerking meer maken erover, niet meer toestaan dat mensen zich buitengesloten voelen, niet meer accepteren dat mensen worden beoordeeld op basis van hun geaardheid, in plaats van hun prestatie op het veld. Ik ben benieuwd hoe lang het gaat duren voordat de bepalende stemmen in de voetballerij zich dit realiseren.